Mijn afstudeerscriptie gaat over actief en receptief in museumlessen en is beoordeeld met een 8.
Aanleiding
In steeds meer musea hoef je niet alleen te kijken naar kunst, maar mag je ook iets doen (Jeugdjournaal, 2018). Veel musea adverteren dan ook met dingen zoals: “In het Villa atelier kunnen leerlingen van alle leeftijden na een rondleiding door het museum creatief aan de slag(Villa Mondriaan, z.d.).” Maar hoe zit het met de kwaliteit van deze programma’s?
Ik ben nieuwsgierig geworden naar in hoeverre musea, het kijken en maken van kunst bij elkaar weten aan te laten sluiten in hun educatieve programma. Bij het programma voor basisschoolklassen bij de expositie Fries Expressionisme: Not afraid of the new in Museum Dr8888, waar mijn stage plaats vond, kon ik deze aansluiting moeilijk ontdekken. Mijn stagecoach Gomis zegt hierover dat ze dit wel geprobeerd hebben door het thema emoties te koppelen aan het programma. Echter slechts één van de drie interactieve opdrachten tijdens de rondleiding door de tentoonstelling werd besteed aan dit thema. En de koppeling tussen de beeldende verwerkingopdracht en het thema emoties was onduidelijk. Het enige verband wat werd gelegd was dat er werd gezegd: “Boven heb je schilderijen gezien die gemaakt zijn met verf en nu gaan we een schilderij maken van vilt.”
Moet bekeken kunst niet als inspiratie of stimulatie dienen voor wat wordt gemaakt? Moet er niet een verband zijn om de leerervaring van de leerling compleet te maken?
Uitvoering
Mijn onderzoeksvraag hierbij was: Hoe moet een handleiding er uit zien voor museumdocenten waarbij de verschillende onderdelen actief en receptief bij elkaar aansluiten?
Door ontwerpeisen op te stellen vanuit de literatuur en de praktijk is een handleiding ontwikkeld die museumdocenten inzicht biedt in wat voor activiteiten en handelingen ze kunnen inzetten bij een museumbezoek, zodat actief (maken van kunst) en receptief(rondleiden/bekijken van kunst) beter op elkaar aansluiten. Het product bevat een een uitleg over hoe de handleiding bij jouw visie als museum moet passen, maak-opdrachten tijdens en na de rondleiding in het museum en een voorbeeldles. Uit de interviews is gebleken dat het programma voor Museum Dr8888 onvolledig is en daarom is het originele lesprogramma bij de expositie Fries Expressionisme: Not afraid of the new aangevuld met onder andere informatie en vragen bij kunstwerken. Er is gekozen om het product te beperken tot museumdocenten die hun programma daadwerkelijk willen veranderen, zodat museumdocenten naar hun eigen inzicht actief en receptief kunnen integreren in hun lessen. Het product is voorgelegd aan het werkveld en daar reageerde men positief.
Uitvoeringscontext
Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen de stagecontext van Museum Dr8888. In Museum Dr8888 kunnen leerlingen van het basisonderwijs en van middelbare scholen naar kunst leren kijken en erover praten. Door de educatieve activiteiten en programma’s leren kinderen en jongeren kunst en cultuur te ontdekken, te begrijpen en te waarderen. Tijdens mijn stage ontwikkel en geef ik workshops aan schoolklassen bij een bezoek aan het museum. Meer over mijn stage en het museum vind je hier!
De musea die mee hebben gewerkt aan het onderzoek zijn Museum Dr8888 en het Fries Museum.

